HEMbrug is een locatie van 42,5 hectare gelegen in Zaandam aan het Noordzeekanaal en de Zaan. Rond 1895 nam het ministerie van Defensie (toen nog Departement van Oorlog genaamd) deze locatie in gebruik voor de productie van wapens en munitie: De Rijks Artillerie Inrichtingen. Deze locatie vormde het hart van de Stelling van Amsterdam, letterlijk en figuurlijk de veiligste plek van de 135 kilometer lange verdedigingskring. Bij vijandelijke belegering kon de stelling in eigen munitieproductie voorzien.

Meer dan een eeuw lang is op HEMbrug munitie geproduceerd. Dit gebeurde in zwaar beveiligde gebouwen verspreid over het terrein. Door de jaren heen werden gebouwen gesloopt en toegevoegd. Daardoor zijn er gebouwen in verschillende bouwstijlen op het terrein aanwezig. In het bos liggen aarden wallen en watergangen om schokken op te vangen en vuur tegen te houden om de gevolgen in geval van een eventuele explosie te beperken.

In de jaren 80 heeft het bedrijf Eurometaal de munitieproductie overgenomen. De productie name in de 90’er jaren steeds verder af en in 2003 sloot ook Eurometaal definitief zijn deuren.

Het terrein lag er toen jarenlang verloren bij. De gebouwen, waar ooit duizenden mensen werkten, stonden leeg en raakten steeds verder in verval. Deze verborgen schoonheid wordt nu teruggegeven aan de regio. De ommekeer begon in 2011 met de casco renovatie van 3 monumentale gebouwen. In 2012 tekenden het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (inmiddels Rijksvastgoedbedrijf), de gemeente Zaanstad en de provincie Noord-Holland het Afsprakenkader, een overeenkomst om de samenwerking te bekrachtigen.

Het idee: innovatieve ondernemers blazen dit voormalige defensieterrein nieuw leven in. Hembrug gaat weer schitteren, nu niet achter de hekken maar voor de hele regio!

HEMbrug in cijfers:
42,5 hectare aan het Noordzeekanaal
120 gebouwen in verschillende bouwstijlen
50 monumentale gebouwen
15 hectare bos

De naam HEMbrug verwijst naar de (inmiddels verdwenen) spoorbrug over het Noordzeekanaal, die Zaandam met Amsterdam verbond. Het woord HEM is de historische naam voor een stuk buitendijks land, in dit geval in het voormalige IJ. Na de aanleg van het Noordzeekanaal werd deze landtong opgehoogd en kwam het beschikbaar voor gebruik.

Meer over de geschiedenis van HEMbrug: http://www.hembrugmuseum.nl/